Ân tình “ Lắng tiếng quê hương “

Soạn giả Khúc Hà Linh

Khúc Hà Linh- ân tình “ Lắng tiếng quê hương “

Ths  Mai Văn Lạng

Viết lời mới cho dân ca và chèo là khó, rất khó bởi nó đòi hỏi người viết không chỉ biết hát đúng, hát chuẩn lòng bản mình định viết mà còn phải có một vốn văn học nhất định, biết làm thơ, gieo vần đúng câu đúng ý, biết tìm ra tứ mới, ý mới . . . Hơn nửa thế kỷ qua, số bài lời mới của dân ca và chèo thì nhiều mà số người viết rất ít. Trong số không nhiều đó có một soạn giả nhiều thập kỷ qua yêu mến, kính trọng đón nghe đó là soạn giả Khúc Hà Linh

Khúc Hà Linh là người Xứ Đông, ông sinh năm 1946 tại Phố Thiên, Thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Ông cụ thân sinh là nhà nho nên ngay từ nhỏ Khúc Hà Linh đã được tiếp xúc với vốn văn hóa nho học uyên thâm, sâu sắc nhưng cũng rất thi vị tinh tế. Lớn lên, cậu học trò Khúc Hà Linh là học sinh giỏi văn toàn tỉnh rồi toàn quốc. Năm 1965 ông trở thành sinh viên trường Điện ảnh Việt Nam, rồi lần lượt giữ các cương vị ủy viên Ban chấp hành Hội văn học nghệ thuật Hải Hưng, rồi sau này là Hải Dương, chuyên viên văn hóa của Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, hiệu trưởng trường Trung học văn hóa nghệ thuật 10 năm liền cho đến khi nghỉ hưu năm 2006.

Là người con của đất học,đất chèo Xứ Đông nên ngay từ nhỏ Khúc Hà Linh không chỉ tiếp xúc với văn chương, thơ phú mà còn say mê nghệ thuật chèo. Những Luyện 5 cung, lới lơ, quạt màn, đào liễu tha thiết cứ bám diết lấy tâm hồn ông, để rồi một ngày ông bật lên thành tiếng hát: Viết lời mới cho dân ca và chèo

Có thể nói phần lớn sự nghiệp của Khúc Hà Linh là viết lời mới cho dân ca và chèo. Ông viết ở nhiều thể loại, nhiều làn điệu và nhiều chủ đề khác nhau. Điều đặc biệt là lời ca trong các bài soạn lời mới của Khúc Hà Linh giản dị mà tinh tế; giầu chất trí tuệ mà dân dã; giầu nhạc điệu mà vẫn đậm hồn thơ chất thơ; đẹp vần, đúng vận mà dễ hát, dễ thuộc. . . Khi Khúc Hà Linh viết về mùa xuân thì tình xuân, ý xuân chan chứa:

Nửa đêm thức giấc nhìn ra

                   Ngoài hiên cành táo la đà ngậm sương

Bốn bề thanh thoát tiếng chuông

Một mùa xuân đã toả hương bên thềm

 ( bài: “ Tình xuân “- ca trù )

Khi viết về tình yêu thì ngọt ngào, say đắm, da diết yêu thương:

Một tình yêu da diết

Vẫn toả ấm theo anh dặm dài

Dù trở cách muôn trùng, nguy hiểm với chông gai

Bao tháng ngày  đi qua  nặng nhọc

Tình em như bông hoa hồng ngọc

Mật đọng  sắc thắm cho anh

( bài: “ cảm xúc mùa Thu “- Điệu Tình thư hạ vị )

 Còn đây là những xúc cảm dào dạt về quê hương:

 Đồng làng bốn vụ lúa màu.

Phố đông phiên chợ, bến cầu càng vui

Hết đắng cay, lại ngọt bùi

Thênh thang đường rộng, đổi đời thanh tân

 ( bài: “ Thắm tình mảnh đất quê tôi “- hát văn )

Và đây là hình ảnh đẹp, một bức họa đồng quê ấm áp nghĩa tình:

Anh đến quê em , giữa mùa đang bận,

nghe tiếng máy reo,

             ấm cả lòng người

         Đồng quê cũng rộn niềm phấn khởi , đường cày anh trải ,

         vươn  xa mãi tới tận chân mây, đằm thắm ánh trăng ngà

 ( bài: “ Nghĩ về tiếng máy cày đêm “- điệu Quân tử vu dịch )

Là người yêu thơ, biết làm thơ, rồi làm thơ rất hay nên lời ca trong các bài soạn lời mới của Khúc Hà Linh ý vị, tinh tế đẹp vần, đúng vận:

Làn gió ngọt lành, bát ngát thơm xa, trên đất quê ta

                             Xốn xang còi tàu khách thiết tha tình đời

 ( bài: “ Một thoáng Hải Dương “- điệu luyện 5 cung )

Hay:

         Tiếng kẽo kẹt bờ tre,

 nếp thơm hoa vàng,

đậu xanh tơi mịn

mang chất phát  hồn quê

lọc trong ngàn mưa nắng

nhọc nhằn năm tháng,

dâng cho người tấm bánh quê hương

( Bài : “ Thảo thơm tấm bánh quê hương “- điệu tò vò )

Nhờ những đóng góp không mệt mỏi cho sự nghiệp văn hóa nghệ thuật của Hải Dương nói riêng và của đất nước nói chung Khúc Hà Linh đã được tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huy chương vì sự nghiệp văn học nghệ thuật Việt Nam, giải báo chí Nguyễn Lương Bằng, Bằng khen của Ban tổ chức cuộc vận động viết lời cho các làn điệu dân ca trên làn sóng Đài TNVN v v . . . và Khúc Hà Linh quan niệm giải thưởng lớn nhất của cuộc đời ông là sự yêu mến kính trọng của học trò, đồng nghiệp và khán thính giả xa gần

Gừng càng già càng cay, mặc dù đã nghỉ hưu nhưng hiện nay Khúc Hà Linh vẫn say mê viết say mê sáng tạo văn học nghệ thuật

 Kính chúc ông luôn mạnh khỏe, vui với nghiệp viết của mình!