CẢM NHẬN VỀ BÀI HÁT CHÈO: NÉT QUÊ TRONG MỘT LOÀI HOA- Nguyễn Thanh
CẢM NHẬN VỀ BÀI HÁT CHÈO: NÉT QUÊ TRONG MỘT LOÀI HOA Thơ: Từ trong gian khó khó nghèo Vẫn đằm thắm nét duyên chèo thôn ...
https://www.maivanlang.com/2016/04/cam-nhan-ve-bai-hat-cheo-net-que-trong.html
CẢM NHẬN VỀ BÀI HÁT
CHÈO:NÉT QUÊ
TRONG MỘT LOÀI HOA
Thơ:
Từ trong
gian khó khó nghèo
Vẫn đằm
thắm nét duyên chèo thôn quê
Xứ người
cách trở sơn khê
Yêu
thương hẹn một ngày về
chung vui
Sa lệch
chênh:
Hoa đào
hé nụ trên môi
Mùa xuân
đọng ở tình người nơi em
Giọng
chèo tha thiết dịu êm
Giọng
chèo tha thiết dịu êm
Du ca một
khúc để quên phận mình
Giêng hai
táo rụng sân đình
Giêng hai
táo rụng sân đình
Em là cô
Tấm đẹp xinh giữa đời
Chiếu
chèo nghiêng ngả gọi mời
Chiếu
chèo nghiêng ngả gọi mời
Hội vui
em mở ngọt lời quê hương
Hoa đào
thắm sắc thơm hương.
"Hành
động" của Nghệ nhân Việt Chiều Xuân thật đúng với câu thành ngữ
"Thách nhà giàu húp tương" khi thách đố Mai Văn Lạng sáng tác được
bài hát chèo viết về Hoa Anh Đào, người con gái Chí Linh, Hải Dương, chủ trang
"Đến với chiếu chèo xứ Đông" đúng vào ngày sinh nhật của cô gái yêu
chèo tha thiết này. Hì hục cả đêm, cuối cùng thì Mai Văn Lạng cũng đã hoàn tất
tác phẩm của mình, bài hát "Nét quê trong một loài hoa" với điệu sa lệch
chênh, một làn điệu trữ tình, tha thiết, giai điệu khoan thai, đằm thắm như chứa
đựng một trời tình cảm yêu thương, ngưỡng mộ, trân trọng và cả sự mến phục, ngợi
ca của Mai Văn Lạng cũng như của cộng đồng bạn bè yêu chèo dành cho người con
gái sinh ra "từ trong gian khó khó nghèo" nhưng cô thôn nữ ấy vẫn
luôn dịu dàng "đằm thắm nét duyên chèo thôn quê". Nói đến Hoa Anh
Đào, người ta biết ngay đó là cô gái Đồng Thị Du, quê Chí Linh, Hải Dương, mảnh
đất chứa đựng nhiều chứng tích lịch sử với khu tưởng niệm Côn Sơn - Nguyễn
Trãi, mảnh đất màu mỡ của nghệ thuật chèo đã phú cho cô gái ấy nét duyên dáng,
"đẹp xinh" và giọng chèo quê không trộn lẫn với ai. Hoa Anh Đào là
tên một loài hoa đẹp, sắc màu đỏ rực, rạng rỡ, duyên dáng và có sức sống diệu kỳ
giống như cô gái Đồng Thị Du Bộc trực, thẳng thắn nhưng kiên định, dịu dàng nhưng bản lĩnh,
mềm mại, thiết tha trong những điệu chèo mê say, cô là hiện thân của chèo, là vị
sứ giả thân thiện mà chèo đã "chọn mặt gửi vàng" ở cô. Hoa Anh Đào
say mê chèo từ tấm bé. Cha cô là một nghệ sỹ đàn và hát chèo chuyên nghiệp của
Nhà hát chèo Quảng Ninh. Ông có giọng hát chèo rất có hồn. Mỗi lần Hoa Anh Đào học hát làn điệu nào đó, cô đều hỏi ý kiến đánh giá, chỉ giáo của ông. Ông hết lòng
chỉ cách hát, vạch nhịp phách và "bẻ làn nắn điệu" cho cô con gái rượu suốt ngày mải miết những câu hát í i không biết chán. Ông cụ còn chơi đàn
rất giỏi, là lão tướng về tài năng chơi nhạc
cụ chèo của đất Hải Dương cũng như Nhà hát chèo Quảng Ninh. Hoa Anh Đào kể có
những nốt nhạc trong chèo rất khó, cả tỉnh Hải Dương chỉ có hai người chơi được,
trong đó có cha của cô. Biết vậy mới thấy Hoa Anh Đào sinh ra và được thừa hưởng dòng
máu nghệ thuật chèo đặc sắc quý báu như thế nào từ người cha của mình. Giọng
hát Hoa Anh Đào trong trẻo, mượt mà như nhung lụa, uyển chuyển như mây bay, bổng
trầm vi vút như gió thổi. Cô có giọng hát đẹp, đầy kỹ thuật. Mỗi lần cô cất giọng
hát, người nghe biết ngay đó là giọng của "con nhà nòi" sắc sảo, truyền
cảm và tinh tế. Hoa Anh Đào rất chỉn chu khi hát. Bất cứ hát bài nào, dù là khó
hay dễ, cô cũng đều gạch nhịp trước khi hát một cách kỹ càng cẩn thận, không
hát vo, hát theo cảm tính. Có những làn điệu như "Nón thúng quai
thao" Hoa Anh Đào đã ròng rã tập cả 6 tháng trời cho nhuần nhuyễn, đạt tới
độ tròn trịa chuẩn mực rồi cô mới đăng lên trang chèo, cái trang chèo Xứ Đông
mà chính tay cô lập nên để thoả lòng yêu say và nhớ chèo da diết của mình trong
những ngày cô xa quê hương Tổ quốc đi lao động nước ngoài:
"Xứ người cách trở sơn khê
Yêu thương hẹn một ngày về chung vui "
“ Cái ngày chung vui" đó đã diễn ra quá tuyệt vời. Hàng trăm bạn bè yêu chèo từ khắp mọi miền đất nước đã hội tụ về quê hương Chí Linh của Hoa Anh Đào để cùng nhau cất lên lời ca tiếng hát, thắm tình bạn hữu anh em. Hoa Anh Đào không cầm được nước mắt. Cô đã khóc rưng rức, quyến luyến, thiết tha trong giờ phút giã bạn hội chèo đầy cảm động. Trong ngày vui gặp mặt bạn chèo, cô là người vất vả nhất, lo toan trăm công nghìn việc và có cả cả hy sinh thiệt thòi vì lợi ích chung song nụ cười luôn nở trên môi cô, rạng rỡ như nụ hoa chào đón mùa xuân. Hoa Anh Đào nhiệt tình hết mình vì bạn chèo. Cô sống cởi mở thân thiện, chu đáo với tất cả mọi người, cô luôn giúp đỡ động viên các hội viên trong chiếu chèo yêu thương, hoà thuận, đoàn kết, thấu hiểu, giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau, không để xảy ra xích mích, mất lòng, mất đoàn kết. Cô sống có tình người và chan chứa yêu thương như bông hoa đẹp nở giữa mùa xuân. Yêu chèo bao nhiêu, cô cũng yêu người bấy nhiêu. Giọng hát chèo thánh thiện đầy cuốn hút mà cô sở hữu như tôn thêm vẻ đẹp sắc sảo mặn mà đầy nữ tính của cô. Cô có vẻ đẹp hoàn thiện cả về con người, nhan sắc, tính cách, tâm hồn và vẻ đẹp của những câu ca chèo thiết tha đằm thắm. Mai Văn Lạng đã rất tinh tế khi nhận thấy cái duyên chèo cháy sáng rờ rỡ trong con người cô:
"Xứ người cách trở sơn khê
Yêu thương hẹn một ngày về chung vui "
“ Cái ngày chung vui" đó đã diễn ra quá tuyệt vời. Hàng trăm bạn bè yêu chèo từ khắp mọi miền đất nước đã hội tụ về quê hương Chí Linh của Hoa Anh Đào để cùng nhau cất lên lời ca tiếng hát, thắm tình bạn hữu anh em. Hoa Anh Đào không cầm được nước mắt. Cô đã khóc rưng rức, quyến luyến, thiết tha trong giờ phút giã bạn hội chèo đầy cảm động. Trong ngày vui gặp mặt bạn chèo, cô là người vất vả nhất, lo toan trăm công nghìn việc và có cả cả hy sinh thiệt thòi vì lợi ích chung song nụ cười luôn nở trên môi cô, rạng rỡ như nụ hoa chào đón mùa xuân. Hoa Anh Đào nhiệt tình hết mình vì bạn chèo. Cô sống cởi mở thân thiện, chu đáo với tất cả mọi người, cô luôn giúp đỡ động viên các hội viên trong chiếu chèo yêu thương, hoà thuận, đoàn kết, thấu hiểu, giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau, không để xảy ra xích mích, mất lòng, mất đoàn kết. Cô sống có tình người và chan chứa yêu thương như bông hoa đẹp nở giữa mùa xuân. Yêu chèo bao nhiêu, cô cũng yêu người bấy nhiêu. Giọng hát chèo thánh thiện đầy cuốn hút mà cô sở hữu như tôn thêm vẻ đẹp sắc sảo mặn mà đầy nữ tính của cô. Cô có vẻ đẹp hoàn thiện cả về con người, nhan sắc, tính cách, tâm hồn và vẻ đẹp của những câu ca chèo thiết tha đằm thắm. Mai Văn Lạng đã rất tinh tế khi nhận thấy cái duyên chèo cháy sáng rờ rỡ trong con người cô:
"
Hoa đào hé nụ trên môi
Mùa xuân
đọng ở tình người nơi em
Giọng
chèo tha thiết dịu êm".
Hoa Anh
Đào có giọng hát chèo ngọt ngào mùi mẫn. Cô đặc biệt thành công khi thể hiện
các làn điệu chèo cổ, khó hát như Nón thúng quai thao, Quân tử vu dịch, Đường
trường tiếng đàn, Sử chuyện, Đào lý một cành... Cô có kỹ thuật xử lý bài hát
tinh tế, chuẩn mực, giọng hát lên bổng xuống trầm, óng mượt như tơ ở tất cả
các nốt thấp và cao. Chính cha cô là người đã tận tình chỉ dạy cho cô kỹ thuật
hát. Có bài, cô hát đi hát lại nhiều lần, lắng nghe nhiều ý kiến đóng góp của
bè bạn, cô tưởng hát thế là thành công lắm rồi. Vậy mà khi hát cho cha nghe,
cha cô vẫn " chê đứng chê ngồi". Ông rất khắt khe khi rèn cho con gái
giọng hát, bởi vậy mà Hoa Anh Đào đã hấp thụ được ở cha sự nghiêm túc chuẩn chỉ
trong khi hát. Nói vậy không có nghĩa Hoa Anh Đào khó tính trong việc đánh giá
giọng hát. Với mình, cô thực sự khắt khe nhưng với bạn bè trong chiếu chèo cô
luôn mở rộng tấm lòng đón nhận tình cảm của họ dành cho chèo. Cô trân trọng từng
lời ca tiếng hát, từng câu bình luận chân tình của mỗi hội viên. Dù cho có người
hát chưa hay, nhịp phách còn sai lệch, hay đơn thuần là những câu hát mộc, những
bài hát của người yêu chèo được đệm nhạc bằng những "nhạc cụ" đơn giản
như cốc chén, thìa bát... nhưng cô luôn khéo léo động viên để họ yêu say và có
động lực đến với chèo hơn. Hiếm có một quản trị trang chủ nào lại tận tình quan
tâm, chăm sóc chiếu chèo và hội viên yêu chèo như cô. Cô coi tất cả mọi người
trong chiếu chèo như anh em một nhà, giúp đỡ những ai chưa biết hát hoặc còn rụt
rè chưa dám đăng bài hát. Cô gửi nhạc beat cho họ, hướng dẫn họ cách hát, cách
thu thanh, thậm chí thức thâu đêm làm video clip cho họ. Cô vui với niềm vui của
các thành viên, gửi những lời chúc mừng sinh nhật, hay những lời chia buồn khi
mỗi thành viên có chuyện không vui. Hoa Anh Đào quên mình vì chiếu chèo, quên
mình vì mọi người. Cô như cô Tấm hiền thảo, dịu dàng, đảm đang, lo toan, xốc
gánh chiếu chèo:
"Giọng
chèo tha thiết dịu êm
Du ca một
khúc để quên phận mình
Giêng hai
táo rụng sân đình
Em là cô
Tấm đẹp xinh giữa đời
Chiếu
chèo nghiêng ngả gọi mời"
Hoa Anh
Đào là hình ảnh của một loài hoa đẹp có sức cuốn hút kỳ diệu. Chiếu chèo cô mở ra như một
vườn hoa đầy hương sắc mà cô là bông hoa chói lọi rực rỡ giữa vườn hoa lộng lẫy
ấy. Những ngày ở xa quê hương, cô luôn luôn dõi theo sát sao từng ngày từng giờ
trang chèo. Cô thường hay thức khuya dậy sớm up bài cho anh chị em, khích lệ
anh chị em chung tay xây dựng chiếu chèo ấm tình đoàn kết. Hội viên chiếu chèo
Xứ Đông tuy số lượng không quá nhiều nhưng đồng
lòng, đồng cảm, biết chia sẻ, quan tâm động viên nhau, cùng nhau ca hát, gìn giữ
nền nghệ thuật dân tộc. Hội giao lưu chèo không chuyên toàn quốc lần thứ hai,
cô là thành viên tích cực trong Ban
tổ chức, lo chuẩn bị chu đáo nhiều khâu từ đia điểm, hội trường, nơi ăn chốn
nghỉ, hậu cần, đón tiếp, quay phim chụp ảnh, xe đưa, xe đón, kêu gọi tài
chính... góp phần quan trọng cho sự thành công của cuộc giao lưu đầy ý nghĩa.
Mai Văn Lạng như thấu hiểu tường tận từng cử chỉ việc làm của Hoa Anh Đào. Những
việc làm ấy thật đáng ngợi ca và trân trọng. Có lẽ Mai Văn Lạng đã ấp ủ viết
bài hát về Hoa Anh Đào từ rất lâu. Anh cảm thấy day dứt như một món nợ chưa trả
được khi chưa viết điều gì đó về người con gái hát chèo đẹp người đẹp nết này.
Bài hát chèo "Nét quê trong một loài hoa" chính là lời tri ân thấm đẫm
cảm xúc của anh về người con gái mang nick name của một loài hoa tượng
trưng cho vẻ đẹp quyến rũ , thánh thiện và nồng nàn hương sắc:
"Chiếu
chèo nghiêng ngả gọi mời
Hội vui
em mở ngọt lời quê hương
Hoa đào
thắm sắc thơm hương".
Có thể
nói, bằng những lời ca đẹp, dạt dào tình cảm, Mai Văn Lạng đã trả được "
món nợ" tinh thần” với Hoa Anh Đào, vượt qua sự "thách đố" của
nghệ nhân Việt Chiều Xuân và quan trọng hơn anh đã đem đến riêng cho Hoa Anh
Đào một bài hát chèo hay viết về chính cô nhân ngày sinh nhật đầy ý nghĩa của
cô, đem đến cho bạn yêu chèo một bài ca ấm áp, thân thương để bày tỏ tình cảm mến
yêu , trân trọng với cô nhân kỷ niệm sinh nhật. Đây là bó hoa đẹp nhất, ngát
hương nhất của soạn giả Mai Văn Lạng dành cho Hoa Anh Đào. Cảm ơn soạn giả.
Chúc Hoa Anh Đào sinh nhật vui tươi ngập tràn những kỷ niệm khó
quên và hạnh phúc.